نغمــــــــــه های ماندگار
مقام شناسی فن تلاوت قرآن کریم
نغمــــــــــه های ماندگار
مقام شناسی فن تلاوت قرآن کریمالحان و موتیف ها
به نام خدا
الحـــــــــــــان و موتیــــــــــــــــــف ها
کارشناسان حوزه الحان و نغمات تلاوت، جهت بررسی تکنیک‌های لحنی ای که قاریان معتبر مصری در تلاوت‌های خود به کار گرفته‌اند و همچنین به منظور آموزش این دسته از فنون لحنی به دیگران، گاهی ناگزیر هستند از برخی از اصطلاحات موسیقی کلاسیک استفاده نمایند.
با وجود اینکه ما قاریان برای الحانی که در حوزه فن تلاوت به کار میرود، تقدس خاصی قائل هستیم و از اینکه این فن شریف با هنر موسیقی غربی و غنایی مختلط شود، اکراه داریم؛ ولی برای بهتر شدن جنبه‌های آموزشی و بالاتر رفتن شناخت و معرفت قاریان به اصول تلحین قرآن کریم (به طوری که هم با بایدها و نبایدهای این فن مطابقت داشته و هم اینکه به قاریان کمک نماید تا با حفظ هنجارها، دست به ایجاد روش‌های جدید در خلق الحان و سبک‌ها نمایند) بیایید تا با یکی از این اصطلاحات که <موتیف> نام دارد، آشنا شویم.
موتــــــــــــــیف:
موتیف کوچک ترین واحد دارای مفهوم در یک قطعه موسیقی یا ملودی است که البته قابلیت گسترده شدن دارد.برای تقریب ذهن میتوان گفت؛ همانطور که یک جمله از چند کلمه تشکیل شده، یک جمله موسیقایی (= ملودی) نیز دربردارندهٔ چند موتیف است.اما کارشناسان موسیقی معتقدند که تفاوت‌هایی نیز بین کاربرد کلمات و واژگان در جملات و عبارات متنی با کاربرد موتیف‌ها در جملات موسیقایی (ملودی) وجود دارد به طوری که گاهی نمی توان شروع و اتمام آن را در لحن به طور دقیق مشخص نمود. بنابراین هر موتیف شامل تعدادی از درجات (نت ها) است که ساختار آن را تشکیل داده اند. کاربرد موتیف ها در فن تلاوت در قالب دو تکنیک لحنی می باشد:
1 -قرینه سازی در لحن
به شکل استفاده از الگوی قرینه برای موتیف است. (تکنیک قرینه سازی) که در این حالت یک موتیف با ساختار ثابت، دو یا سه و یا بیشتر تکرار می گردد.
2 -موتیف پردازی در لحن
به شکل الگوی بسط داده شده برای موتیف است، که در این حالت موتیف ها، طبق الگویی منظم اضافه می شوند (آن را تکنیک موتیف پردازی یا موتیف سازی می نامیم)
که در هر دو تکنیک، ما با موتیف ها سروکار داریم.
شروع مثال های صوتــــــــــــــی:
مثال صوتی 1:
در نغمه بیات نوا اثر تلاوت استاد مصطفی اسماعیل - به تکنیک قرینه سازی در لحن در قسمت <بل الله یمن علیکموا ان هداکموا> دقت نمایید.
مثال صوتی 2:
در نغمه بیات نوا اثر استاد شحات محمد انور که در واقع مشابه مثال صوتی 1 می باشد که الگوی آن تعمیم داده شده است - به تکنیک قرینه سازی در لحن در قسمت <هذه بضاعتنا ردت الینا و نمیر اهلنا و نحفظ اخانا> دقت نمایید.
مثال صوتی 3:
در نغمه بیات نوا اثر استاد مصطفی اسماعیل - به تکنیک موتیف سازی در لحن همراه با تحریر در قسمت < ابانا ما لک لا> دقت نمایید.
مثال صوتی 4:
در نغمه بیات نوا اثر استاد شحات انور - به استفاده از تکنیک قرینه سازی در لحن در قسمت <والشمس و ضحها و القمر اذا تلئها> و <اذا یغشها> و همچنین استفاده از تکنیک موتیف سازی همراه با تحریر در قسمت <والنهار اذا جلئها و الیل> (که تعمیم یافته مثال صوتی 3 است) دقت نمایید.
مثال صوتی 5:
در نغمه بیات نوا اثر استاد مصطفی اسماعیل - به تکنیک قرینه سازی در لحن همراه با تحریر در قسمت < فارسلوا واردهم فادلی دلوه > دقت نمایید.
مثال صوتی 6:
در مقام شوری اثر استاد شحات انور - به تکنیک موتیف سازی در لحن در قسمت <منهم ان هذا> دقت نمایید.
مثال صوتی 7:
در اوج مقام شوری اثر استاد مصطفی اسماعیل - به استفاده توامان از تکنیک موتیف سازی و قرینه سازی در لحن در قسمت <بصیر بما تعملون بسم الله الرحمن> دقت نمایید.
مثال صوتی 8:
در اوج مقام حسینی اثر استاد شحات انور - به تکنیک موتیف سازی در لحن در قسمت <انا اعطیناک الکوثر> دقت نمایید.
مثال صوتی 9:
در اوج مقام شوری اثر استاد مصطفی اسماعیل - به تکنیک قرینه سازی در لحن همراه با تحریر در قسمت <بنیها و زینها و ما لها> دقت نمایید.
مثال صوتی 10:
در اوج مقام حسینی اثر استاد شحات انور - به تکنیک موتیف سازی در لحن همراه با تحریر در قسمت < شاء الله ما > و قرینه سازی در لحن در <و ما جعلناک علیهم> دقت نمایید.
مثال صوتی 11:
در جنس حجاز اثر استاد مصطفی اسماعیل - به تکنیک قرینه سازی در لحن در قسمت <المتلقیان عن الیمین و عن الشمال قعید> و <ما یلفظ من > دقت نمایید.
مثال صوتی 12:
در اوج مقام حجاز اثر استاد شحات انور - به تکنیک قرینه سازی در لحن در قسمت <والیل اذا یغشها> دقت نمایید.
مثال صوتی 13:
در عجم اثر استاد مصطفی اسماعیل - به تکنیک قرینه سازی در لحن در قسمت < الرحمن بالغیب > دقت نمایید.
مثال صوتی 14:
در عجم اثر استاد شحات محمد انور - به تکنیک موتیف سازی در لحن در قسمت < ربنا انزل > دقت نمایید.
مثال صوتی 15:
در نغمه نهاوند نوا اثر استاد مصطفی اسماعیل - به تکنیک قرینه سازی در لحن در قسمت <داوود جالوت> دقت نمایید.
در نهاوند اثر استاد شحات انور - به تکنیک قرینه سازی در لحن در قسمت < بانیه من فضه و > و تکنیک موتیف سازی همراه با تحریر در قسمت <مزاجها زنجبیلا عینا فیها>، دقت نمایید.
در رست اثر استاد مصطفی اسماعیل - به تکنیک قرینه سازی در لحن در قسمت <ذلک یوم الخروج انا نحن نحی و نمیت> دقت نمایید.
در سه گاه-هزام اثر استاد شحات انور - به تکنیک قرینه سازی در لحن در قسمت <ان اعبدوا الله ربی> دقت نمایید.
در صبا اثر استاد مصطفی اسماعیل - به تکنیک قرینه سازی در لحن در قسمت <باسقات لها طلع> و تکنیک موتیف سازی در قسمت <به بلد میت> دقت نمایید.
در صبا اثر استاد مصطفی اسماعیل - به تکنیک موتیف سازی در قسمت <معه قالوا لا طاقه> دقت نمایید.
در سه گاه اثر استاد شحات انور - به تکنیک موتیف سازی در لحن همراه با تحریر در عبارت < المنافقین یخادعون الله هو خادعهم> دقت نمایید.
در اوج مقام عشاق مصری اثر استاد مصطفی اسماعیل - به تکنیک قرینه سازی همراه با تحریر در عبارت < ... خروج ... نحی ... نمیت ... المصیر> و <یوم تشقق> دقت نمایید.
تذکر:
حجم کل 22 فایل کمتر از 7 مگابایت می باشد. (اگر فایل ها دچار مشکل شدند از سرور میزبان است متاسفانه
)
تحقیق و نگارش:
مهندس احسان اعتباریان-اصفهان (1394)
معرفی سه اپلیکیشن حرفه‌ای برای آموزش مقامات تلاوت و ترتیل
برنامه مدرسه تلاوت 1 (استاد مصطفی اسماعیل) در کافه بازار:
برنامه مدرسه تلاوت 2 (استاد محمد صدیق منشاوی) در کافه بازار:
برنامه مدرسه ترتیل (استاد محمد صدیق منشاوی) در کافه بازار:
https://cafebazaar.ir/app/com.anarstudio.tartilschoolone
اگر تمایل به کسب اطلاعات بیشتر و یا حتی دریافت آثار مکتوب داشتید به آدرس های زیر مراجعه نمائید
کلیه اطلاعات مورد نیاز برای دریافت کتاب ها در کانال قاریان حرفه ای در تلگرام و ایتا و ایستاگرام ارائه شده است
صفحه اینستاگرام قاریان حرفه‌ای [ مدرسه تلاوت ]
مرکز معرفی و پخش کتابهای آموزشی صوت و لحن تلاوت؛ اگر مایل بودید عضو شوید!
درودبه شماانشاا...توان وسعی همکاری استفا‌ه ازمحصول پیداکنیم.
باتشکرحسن
عزیزید
لینک دانلودهاتون کار نمیکنند