نغمــــــــــه های ماندگار
مقام شناسی فن تلاوت قرآن کریم
نغمــــــــــه های ماندگار
مقام شناسی فن تلاوت قرآن کریمتلاوت مسابقه ای
شاید تعداد زیادی از قاریان کشورمان به شرکت در مسابقات قرآن فکر می کنند ولی همواره با مشکلات زیادی مواجه هستند. در این مطلب درصدد هستیم تعدادی از نکات بسیار مهم که در مسابقات قرآن و بویژه در مسابقات سراسری اوقاف (مهم ترین مسابقات کشور) مفید باشند مرور نماییم.
(تذکر: ثبت نام مرحله مقدماتی مسابقات اوقاف دوره 38 در سال 1394 شروع شده است)
معمولا در مسابقات قرآن سازمان اوقاف در مرحله مقدماتی حدود هفتتا هشت خط در اختیار متسابق قرار می گیرد تا به اجرای برنامه بپردازد بنابراین مهمترین نکات بدین ترتیب هستند.
1-مقوله تجوید و وقف و ابتدا بسیار مهم هستند.
بسیار بسیار پیش آمده که قاریی توانا در بخش صوت و لحن، به علت عدم توجه کافی به تجوید و مبحث مهم وقف و ابتدا به راحتی از گردونه مسابقات حذف گردیده است.
- یکی از تلاوت هایی که برای بهتر شدن تجوید سفارش می شود گوش کردن دقیق به تلاوت حج بلد استاد عبدالباسط می باشد. البته نسخه ای را پیدا نمایید که کیفیت آن بالا باشد چون نگارنده در بررسی این موضوع به این نتیجه رسید که در نسخه های با کیفیت پایین تر از همین تلاوت، نحوه ادای حروف واضح نیست. همچنین مراجعه به تلاوت های برخی از اساتید ایرانی مانند آقایان محمد عباسی، احمد ابوالقاسمی، قاسم رضیعی و برخی دیگر در یاد گیری موارد تجویدی (بویژه تجوید مسابقه ای) مفید است.
- وقف و ابتدا، مقوله ای بیرحم است چون بی دقتی در آن می تواند تا دو - سه نمره از مجموع نمرات قاری بکاهد. نکته مهم در وقف و ابتدا این است که در این مبحث، تلاوت قاریان مصری (حتی تلاوت استاد حصان) حجت و مرجع نیست، بنابراین باید به تقویت خود در قسمت مفاهیم آیات و همچنین افزایش طول نفس خود بپردازید.
2-صوتی خوانی
در مسابقات کلا مقوله صوت مهم تر از لحن می باشد، زیرا که قاریی که دارای صدای متقن تر و دارای شفافیت و اوج بیشتری است، نه تنها دربخش صوت، بلکه در بخش تجوید نیز نمره بالاتری می گیرد. ولی قاریی که در بخش لحن قوی تر باشد ممکن است در مقوله تجوید، به علت اینکه گاهی الحان متنوع و پیچیده تر با تجوید در تضاد هستند، نمره پایین تری کسب نماید.
3-سالم خوانی
بسیار دیده شده که قاریانی که از الحان ساده ولی بدون ریزش، خطا و خروج استفاده نموده اند به مراحل بعدی مسابقات راه یافته اند ولی قاریانی که دست به ریسک زده و تلاوت شان دارای الحان بهتر ولی همراه با خطا بوده به علت کسب نمرات منفی بیشتر، به مراحل پایانی راه نیافته اند.
تبصره: البته مقوله سلیقه داوری نیز بسیار نقش دارد. چون برخی از داوران، قاریانی دارای خطا ولی دارای لحن بهتر را به قاری ای که کلیشه ای می خواند، ترجیح می‌دهند ولی معمولا بیشتر داوران برعکس عمل می نمایند.
در هر صورت در مراحل پایانی، قاریی که تلاوت سالم همراه با الحان بهتر ارائه دهد مقام بهتری را کسب می نماید.
6-توجه به نکات آیین نامه مسابقات
جناب آقای مهدی عادلی قاری بین المللی کشورمان در مصاحبه ای که چند ماه پس از کسب عنوان اولی مسابقات بین المللی انجام داده بود، علت کسب مقام اول را در مسابقات اوقاف کشور در سالهای قبل را، توجه به آیین نامه یا به اصطلاح آیین نامه خوانی بیان نموده است. برخی از آیتم‌های آیین نامه سرنوشت قاریان را تغییر می‌دهد.
7-عدم اجرا با فشار و تکلف
تلاوت شما بایستی بدون فشار روی صدا باشد و بخصوص در موقع اجرای اوج مقامات. اجرای همراه با فشار و تکلف باعث می گردد هم داور صوت و هم داور تجوید و بعضا داور لحن از شما نمره کسر نمایند. (یعنی سه داور به طور همزمان)
8-اجرا در دو اکتاو کامل
اگر بتوانید بدون تکلف در دو اکتاو تلاوت نمایید نمره مساحت صوت را به طور کامل دریافت خواهید نمود پس آن را مدنظر داشته باشید.
9-تعویض مناسب مقام
در مرحله مقدماتی الزامی نیست که چند مقام بخوانید بلکه اگر در یک یا دو مقام (مثلا بیات یا راست) به اجرا بپردازید بایستی از ردیف های متنوع استفاده نمایید و تکرار یک ردیف به کسر نمره توسط داور لحن می انجامد.
(تبصره: البته برخی داوران قدیمی که اطلاعاتشان به روز نشده است و براساس آیین نامه هایی که در قدیم اجرا میگردید، داوری میکنند، از قاری انتظار دارند حتی در مرحله مقدماتی نیز از حداقل سه مقام استفاده نماید)
و در آخر این نکته که، معمولا مسابقات قابل پیش بینی نیست .
معرفی سه اپلیکیشن تخصصی و حرفه‌ای برای آموزش مقامات و نغمات تلاوت تحقیق و ترتیل
برنامه مدرسه تلاوت 1 در کافه بازار (استاد مصطفی اسماعیل) :
برنامه مدرسه تلاوت 2 در کافه بازار (استاد محمد صدیق منشاوی) :
برنامه مدرسه ترتیل 1 در کافه بازار (استاد محمد صدیق منشاوی) :
https://cafebazaar.ir/app/com.anarstudio.tartilschoolone
اگر تمایل به کسب اطلاعات بیشتر و یا حتی دریافت کتاب‌های آموزشی صوت و لحن داشتید آدرس‌های زیر را ملاحظه نمائید.
کلیه اطلاعات مورد نیاز برای دریافت کتاب ها در کانال قاریان حرفه‌ای در تلگرام و ایتا و ایستاگرام ارائه شده است
صفحه اینستاگرام قاریان حرفه‌ای [ مدرسه تلاوت ]
من آنچه شرط بلاغست با تو می‌گویم تو خواه از سخنم پند گیر خواه ملال
خدا به شما پاداش بزرگی بدهد که در راه قرآن قدم بر می دارید. ممنونم از مطالب بسیار مفید شما.
سلامت باشید ان شاء الله.